Omslag van boek Wiswerk

Dit boek verschijnt voorjaar 2024.

‘Wiswerk’ schetst het oefentraject van de bodhisattva, een boeddhistische term voor iemand die wijsheid en mededogen beoefent.
Het verheldert hoe de dubbele klus van corrigeren en realiseren ons menszijn en samenleven ten goede komt.

Concreet laat het hier behandelde materiaal ons het tweevoudig misverstand doorzien van de langdurig ingesleten wereld- en ik-illusie (karma).
Dit opent de poort naar het beleven van de tweevoudige echtheidsvervulling van wijsheid en mededogen (dharma).


Uit het Vooraf:

• Wat is het terrein dat we hier verkennen?

We onderzoeken hier onze individuele maar diep menselijke wijsheid, beseffend dat daarin ergens de oplossing ligt voor zowel de persoonlijke als de sociale problemen waarmee we te maken hebben. De toets voor een geslaagde oplossing is de duurzame integratie van dit innerlijke potentieel met alle uiterlijke condities.

• Welk soort reiziger is hier aan de orde?

Je bent geïnteresseerd in kwaliteit van leven en gunt die kwaliteit ook aan anderen. Je beseft de moeite die het kost om binnen en buiten, innerlijkheid en zintuiglijkheid, op een organische manier te harmoniseren. Maar je weet of vermoedt of hoopt dat een bewust gehanteerde vorm van onderzoek die gewenste kwaliteit kan realiseren.

• Welke middelen staan ons ter beschikking?

Op de eerste plaats levert het leven zelf ons talloze leergelegenheden van uiteenlopende aard in het reguliere bestaan. Op de tweede plaats zijn wijzelf als reizigers voorzien van zowel de aanleidingen om te onderzoeken alsook de vermogens waarmee wij dat onderzoek uitvoeren. En op de derde plaats maken we ter ondersteuning gebruik van andermans ervaringen, van tochtgenoten (leraren) die ervaring hebben met het realiseren van hun potentieel.

hakuin-zazen
Hakuin Zenji: zelfportret

FRAGMENT

Bewustzijn is de grondsubstantie van de werkelijkheid, en ik bevind me daarin en besta daaruit. Het is een kracht, een oer-intelligentie van leven, die niet zintuiglijk waarneembaar is – en dat maakt het lastig.

De geest heeft een ruimtelijk karakter, is niet veranderlijk of afhankelijk (leegte, ‘roerloos en geruisloos’), is in elk levend wezen universeel aanwezig en zo verfijnd werkzaam dat zelfs het sterven deel uitmaakt van zijn kracht. Hoe kan men de realiteit hiervan kloppend belichamen?

Op die innerlijke vraag vond Boeddha een drievoudig antwoord:

1. In de helderheid van geest die de vrucht is van oprechte zuivering en meditatie openbaarden zich tijdens zijn meditatie talloze achterliggende levens die hij geleid had. Zij bleken in wezen niet te verschillen van zijn actuele bestaan, want overal zag hij hoe onvervuldheid en lijden (duhkha) bestaan na bestaan verkleurden door conditionering en gehechtheid.

2. Vervolgens werd hem duidelijk hoe, net als hij, ook alle andere wezens onderhevig zijn aan lijden doordat zij onmachtig en begoocheld hun leven invullen via heilzame of onheilzame handelingen (karma). Dit leidt ertoe dat zij zich steeds opnieuw afhankelijk maken van veranderende oorzaken en gevolgen, tot en met geboorte en dood, spoelend in de stroom van samsara.

3. En tot slot zag hij hoe dit patroon van samsara te herleiden is naar één grondoorzaak, namelijk onwetendheid, een van de drie hindernissen of vergiften, samen met begeerte en agressie. De realisatie van deze laatste visie liet in hemzelf de resterende kiemkracht van deze mentale vergiften (klesha) voorgoed verdorren.

afbeelding van het verdwazingslus-model
De verdwazingslus: drievoudig kader van vervuiling, verwikkeling en gevolgen.

Wiswerk verschijnt voorjaar 2024 bij uitgeverij Asoka.
Het boek wordt gebonden in halflinnen en telt 370 pagina’s.

◄║►